PEŁNOMOCNIK DO KONTA BANKOWEGO

Pełnomocnik do konta bankowego to osoba, która ma prawo do ograniczonego zarządzania finansami zgromadzonymi na rachunku innego klienta.

Upoważnienie tego typu najczęściej stanowi zabezpieczenie na wypadek, gdyby konsument z różnych przyczyn nie mógł robić tego osobiście.

Pełnomocnik jest uprawniony do wykonywania ściśle określonych czynności w imieniu mocodawcy, a także ze skutkiem prawnym dla osoby udzielającej pełnomocnictwa.

Zakres jego swobody zależy w dużej mierze od rodzaju wydanego upoważnienia oraz indywidualnych ustaleń. 

Na czym polega pełnomocnictwo do rachunku bankowego?

Pełnomocnictwo do rachunku bankowego ustanawia się specjalnie przygotowanym dokumentem, jednak nie jest on mocno sformalizowany. Jego treść można wypełnić zarówno w banku, jak i przed notariuszem.

Właściciel konta przez cały czas posiada prawo do odwołania pełnomocnictwa, przy czym prawnie wygasa ono najpóźniej z chwilą śmierci właściciela rachunku lub samego pełnomocnika.

Dokument ten nie jest jednocześnie tym samym, co upoważnienie do podejmowanie decyzji w sprawie konta osoby zmarłej.

Jako instytucja, pełnomocnictwo do rachunku bankowego regulowane jest prawem cywilnym. Występuje ono też w kilku podstawowych rodzajach.

Pełnomocnictwo ogólne upoważnia do wykonywania każdej czynności wchodzącej w skład zwykłego zarządu, a więc podejmowanej celem bieżącej obsługi interesów mocodawcy.

Wyróżnić można też odmianę rodzajową, która uwzględnia ustalony przez właściciela konta rodzaj czynności prawnych – np. wypłatę gotówki w oddziale banku.

Istnieje ponadto pełnomocnictwo szczególne, dotyczące konkretnej czynności prawnej – np. wnioskowania o wydanie dokumentów czy zaświadczeń. 

Kto może zostać pełnomocnikiem do konta bankowego?

Funkcję pełnomocnika do konta bankowego może tak naprawdę spełniać dowolna osoba trzecia, niekoniecznie spokrewniona z mocodawcą. Najczęściej jest to jednak członek bliskiej rodziny, współpracownik lub przyjaciel.

Aby zostać pełnomocnikiem do rachunku bankowego, wybrana osoba musi być przede wszystkim rezydentem Rzeczypospolitej Polskiej oraz dysponować pełną zdolnością do czynności prawnych.

Takie warunki są niezbędne, aby umożliwić pełnomocnikowi zaciąganie zobowiązań i nabywanie praw w wyniku własnych działań.

Odpowiednie upoważnienie może być w niektórych bankach przyznawane również osobom o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Mowa tutaj przede wszystkim o dzieciach w wieku 13-18 lat lub osobach częściowo ubezwłasnowolnionym.

W takiej jednak sytuacji, na możliwości decyzyjne pełnomocnika nakładane są pewne ograniczenia. W każdym przypadku należy zapoznać się z regulaminem banku, aby dokładnie ustalić wszystkie wymagania.

Jakie uprawnienia posiada pełnomocnik do konta?

Na zakres uprawnień udzielonych pełnomocnikowi wpływa przede wszystkim rodzaj samego pełnomocnictwa. Największy występuje w przypadku upoważnienia ogólnego, a najmniejszy przy upoważnieniu szczególnym.

Pierwsze z nich obejmuje większość uprawnień dostępnych dla właściciela konta, co dotyczy np. wykonywania przelewów, konfiguracji zleceń stałych czy wpłaty środków na rachunek.

Dostęp do systemu bankowości elektronicznej wymaga zawarcia odrębnej umowy przez pełnomocnika.

Uprawnienia w pełnomocnictwie ogólnym są ograniczone przede wszystkim w zakresie dyspozycji prowadzących do zmiany umowy z bankiem lub jej zakończenia, bądź też zbyt dużego obciążenia mocodawcy.

Dotyczy to np. udzielania pełnomocnictwa innym osobom, wnioskowania o pożyczkę lub kredyt czy ustanawiania dyspozycji na wypadek śmierci.
   
Upoważnienie rodzajowe charakteryzuje się węższym zakresem dostępnych czynności, niż ogólne.

Takie pełnomocnictwo pozwala na realizację wpłat i wypłat środków do ustalonej wysokości, wykonywanie przelewów do wybranych instytucji państwowych oraz uzyskania dostępu do bieżącego salda konta.

Najmniejszym zakresem upoważnień wyróżnia się pełnomocnictwo szczególne.

W tym przypadku ograniczają się one jedynie do konkretnych czynności, takich jak np. wydanie karty debetowej czy wnioskowanie o wystawienie określonej dokumentacji.

Czas trwania takiej funkcji jest ustalany przez mocodawcę, a charakter upoważnienia może być stały lub czasowy – np. na pól roku.

Istnieje też jednorazowe pełnomocnictwo, przeznaczone do wykonania pojedynczej czynności.

Wyróżnić można ponadto upoważnienie do wszystkich rachunków danego klienta, czyli tzw. modulo. Obejmuje ono nie tylko bieżące konta, ale również przyszłe.

Jak ustanowić pełnomocnika do rachunku bankowego?

Datę początkową pełnomocnictwa do konta bankowego liczy się od dnia złożenia dokumentu, który musi być sporządzony przez mocodawcę.

W treści takiego oświadczenia można jednak wskazać inny, konkretny termin. Bank będzie wówczas przyjmował dyspozycje od osoby trzeciej dopiero od ustalonej daty.

Sam dokument pełnomocnictwa nie jest przesadnie skomplikowany. W jego treści muszą znaleźć się własnoręczne podpisy zarówno mocodawcy, jak i pełnomocnika.

Ten drugi traktowany będzie przez bank jako wzór przy potwierdzaniu przyszłych czynności. Z tego względu instytucja ma prawo odmówić przyjęcia dyspozycji, jeżeli kolejne podpisy będą niezgodne z pierwowzorem.

Pełnomocnictwa można udzielić bezpośrednio w placówce i w obecności przedstawiciela banku, po prostu wypełniając gotowy formularz.

Niektóre instytucje naliczają dodatkowe opłaty za wykonanie tej czynności, a także jej odwołanie.

Jeżeli z różnych powodów klient nie może lub nie chce udzielać pełnomocnictwa do rachunku bankowego w placówce, może skorzystać z usług notariusza.

Upoważnienia notarialne często wybierane jest przez osoby w starszym wieku lub ciężko chore, dla których odwiedziny w banku byłyby zbędnym obciążeniem. 

Jak odwołać pełnomocnictwo do rachunku bankowego?

Oficjalnie pełnomocnictwo do konta bankowego wygasa najpóźniej po śmierci jednej ze stron, jednak mocodawca ma prawo jego wcześniejszego odwołania.

Formalności można załatwić zarówno osobiście w banku, jak i korespondencyjnie. W wielu przypadkach pełnomocnictwo da się też cofnąć za pomocą bankowości internetowej lub mobilnej czy infolinii.

Aby odwołać upoważnienie, należy przede wszystkim złożyć stosowne oświadczenie woli. Treść dokumentu powinna być jednoznaczna.

Pełnomocnictwo można też wycofać jedynie częściowo, np. ograniczając zakres dopuszczalnych uprawnień.

Warto pamiętać, że takie upoważnienie nie powinno być utożsamiane z dyspozycją na wypadek śmierci właściciela. Podstawowa różnica dotyczy okoliczności, w których wygasa aktualność dokumentu.

Pełnomocnictwo traci ważność z chwilą śmierci mocodawcy, natomiast dyspozycja dopiero wówczas staje się aktualna.

Osoba upoważniona do podjęcia środków po śmierci posiadacza konta może nakazać wypłatę wyłącznie małżonkowi, wstępnym, zstępnym i rodzeństwu właściciela konta.

Pełnomocnictwa da się natomiast udzielić dowolnej osobie trzeciej. Dyspozycję na wypadek śmierci reguluje ponadto prawo bankowe, podczas gdy upoważnienie do konta normuje kodeks cywilny.

Pełnomocnictwo a wspólne konto bankowe

Udzielenie pełnomocnictwa do rachunku nie jest tym samym, co posiadanie wspólnego konta bankowego bankowego.

W tym drugim przypadku współwłaściciele dysponują takimi samym uprawnieniami do konta, przez co nie występują między nimi żadne ograniczenia.

Pełnomocnictwo da się odwołać w dowolnym momencie, natomiast wspólność rachunku ustaje dopiero po spełnieniu konkretnego warunku – np. śmierci jednego ze współwłaścicieli.

Zgodnie z przepisami, każdy posiadacz konta może wykonywać takie same operacje.

Właściciel i współwłaściciel są uprawnieni do:

• samodzielnego dysponowania zgromadzonymi środkami,
• wpłacania i wypłacania pieniędzy na konto,
• składania dyspozycji związanych z rachunkiem,
• wnioskowania o przyznanie limitu, blokadę środków czy wydanie kart,
• powoływania i odwoływania pełnomocników. 

Wspólne konto bankowe oznacza, że wszystkie upoważnione do tego osoby mają nieograniczony dostęp do zgromadzonych pieniędzy.

Prowadzenie takiego rachunku wiąże się też z koniecznością wyrażania wspólnej zgody na przekształcenie go w rachunek indywidualny.

W większości przypadków współposiadacz konta ma całkowitą swobodę, ale za wszystkie zobowiązania względem banku odpowiada razem z drugim właścicielem.

Jeżeli więc jedna osoba uruchomi na rachunku debet oraz go wykorzysta i nie spłaci, obowiązek uregulowania zadłużenia nakładany jest również na drugą osobę.

Współwłasność konta bankowego posiada zatem zarówno zalety, jak i wady.

Na prowadzenie takiego rachunku najczęściej decydują się małżeństwa. Jednak współposiadaczem może być również rodzeństwo, rodzic lub nawet osoba całkowicie niespokrewniona z początkowym właścicielem konta.

O ile jednak dopisywanie małżonków do rachunku bankowego jest bardzo powszechne, o tyle podjęcie decyzji o współdzieleniu go z obcymi ludźmi należy do rzadkości.

Aby stworzyć wspólne konto, należy wypełnić odpowiedni formularz w placówce bankowej. Wydanie takiego upoważnienia zwykle nie jest możliwe przez internet.

Współwłaściciel czy pełnomocnik?

Osoby zainteresowane wydaniem upoważnienia do konta bankowego drugiej osobie często zastanawiają się, co będzie lepszym rozwiązaniem.

Rozwiązania te powinny być stosowane w nieco innych sytuacjach i dobierane do sposobu, w jaki pieniądze zgromadzone na rachunku mają być dysponowane.

Z punktu widzenia prawa, pełnomocnik do konta bankowego nie staje się posiadaczem środków. Pieniądze dostępne na wspólnym rachunku należą natomiast do obu współwłaścicieli w identycznym zakresie.

Jeżeli posiadacz konta bankowego darzy odpowiednim zaufaniem drugą osobę i chce dzielić z nią swoje finanse, może zdecydować się na rachunek współdzielony.

Jeśli natomiast potrzebne jest tylko upoważnienie kogoś do wykonywania konkretnych czynności bankowych trwale lub czasowo, rozwiązaniem korzystniejszym będzie ustalenie pełnomocnictwa.

Upoważnienie do konta bankowego to bardzo wygodny instrument, dzięki któremu można powierzyć zaufanej osobie swoje finanse.

Warto jednak pamiętać o zasadach działania pełnomocnictwa, a także wszystkich jego możliwościach i ograniczeniach.