NAJWIĘKSZE BANKI W POLSCE

W oparciu o aktualne dane udostępnione przez Komisję Nadzoru Finansowego wiemy, że obecnie w Polsce funkcjonuje 30 banków komercyjnych. Do tego doliczyć można 535 banków spółdzielczych oraz 37 oddziałów instytucji kredytowych.

Zgodnie z prawnie uregulowaną definicją Prawa bankowego, banki są tworzone na podstawie przepisów ustaw.

Wszystkie tego typu podmioty funkcjonują w oparciu o zezwolenia, które uprawniają do realizacji czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzane im przez konsumentów pod dowolnym tytułem zwrotnym.

Wielkość każdego banku można oceniać na wiele różnych sposobów, uwzględniając przy tym szereg kryteriów związanych z ich działalnością.

Jakie są rodzaje banków działających w Polsce w 2023 roku?

Nie wszystkie banki funkcjonujące nad Wisłą są w pełni polskie. Obecnie następuje dość wyraźna repolonizacja sektora bankowego, jednak większość działających w kraju instytucji finansowych to wciąż podmioty zagraniczne.

W praktyce oznacza to, że banki z pełnym rodzimym kapitałem należą do przeważającej mniejszości. Jako całkowicie polskie instytucje sklasyfikować można jedynie PKO BP, Pekao, Alior Bank, Bank Pocztowy, BOŚ Bank, Plus Bank oraz banki spółdzielcze.

W większości przypadków, instytucje działające na krajowym rynku bankowym należą do zagranicznych podmiotów i w Polsce posiadają jedynie swoje oddziały.

Podmioty finansowe funkcjonujące na terenie Polski mogą być klasyfikowane na kilka różnych sposobów. Podstawowy podział dotyczy przede wszystkim przyznanego im statusu.

Pod tym względem wyróżniamy główny bank centralny, który odpowiada za prowadzenie polityki pieniężnej oraz funkcjonowanie całego systemu bankowego w kraju.

Instytucja ta jest ściśle uzależniona od państwa, a tym samym nie stanowi podmiotu komercyjnego. Funkcję banku centralnego w Polsce spełnia Narodowy Bank Polski.

Kolejną grupę stanowią banki komercyjne, które świadczą swoje usługi masowym klientom. W oparciu o takie kryterium możemy z kolei wyróżnić banki uniwersalne oraz wyspecjalizowane.

Pierwsze z nich posiadają zróżnicowaną ofertę i są przeznaczone dla praktycznie wszystkich grup konsumenckich. Drugie z kolei prowadzą bardziej specyficzną działalność, dlatego są ukierunkowane na konkretnych klientów. Do tej grupy należą chociażby banki inwestycyjne.

Banki w Polsce są klasyfikowane również według prawnej formy prowadzonej działalności oraz tworzącego je systemu. Pod tym względem wyróżnić można bank państwowy, który funkcjonuje na podstawie systemu normatywnego.

W Polsce taką działalność prowadzi jedynie Bank Gospodarstwa Krajowego. Do systemu pozanormatywnego przynależą natomiast banki spółdzielcze, a także podmioty działające w formie spółek akcyjnych. Jako banki często klasyfikowane są również tzw. SKOK-i, czyli spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.

Czym zajmują się banki w Polsce?

Banki w Polsce odpowiadają przede wszystkim za pośrednictwo w obrocie pieniędzmi należącymi do konsumentów dysponujących większym kapitałem przez klientów, którzy posiadają go mniej.

Podmioty finansowe spełniają z tego względu bardzo odpowiedzialną funkcję, przez co nazywane instytucjami zaufania publicznego. Wszelkie nieprawidłowości w ich działalności mogłyby zagrażać interesom dużych zbiorowości, dlatego banki podlegają ścisłym regulacjom prawno-administracyjnym.

Zgodnie z obowiązującym prawem, niektóre czynności związane z obsługą kapitału mogą wykonywać tylko i wyłącznie banki. Dotyczy to przede wszystkim:

• udzielania kredytów,
• prowadzenia rachunków bankowych,
• potwierdzania i otwierania akredytyw,
• potwierdzania i udzielania gwarancji bankowych,
• przyjmowania wkładów pieniężnych płatnych z nadejściem ustalonego terminu lub na żądanie.

Banki jako jedyne instytucje w Polsce odpowiadają za emitowanie bankowych papierów wartościowych, prowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych oraz realizację innych czynności, które są określone dla tego typu podmiotów w odrębnych ustawach.

Istnieją również pewne czynności dodatkowo realizowane przez banki, na które jednak takie instytucje nie mają pełnego monopolu. W praktyce oznacza to, że tego rodzaju działania wykonują również inne przedsiębiorstwa powiązane z sektorem finansowym.

Do takich czynności należy chociażby wydawanie kart płatniczych i wykonywanie operacji za ich pomocą, a także udzielanie pożyczek pieniężnych czy nabywanie oraz zbywanie wierzytelności pieniężnych.

Banki zajmują się ponadto realizacją operacji terminowych na pieniądzach, udzielaniem i potwierdzaniem poręczeń czy skupem i sprzedażą wartości dewizowych. Obsługują operacje wekslowe i czekowe oraz te, których przedmiotem są warranty.

Banki wykonują różnego rodzaju czynności zlecone i działania powiązane z emisją papierów wartościowych. A także pośredniczą w dokonywaniu rozliczeń i przekazów pieniężnych w obrocie dewizowym.

Instytucje te mogą też zajmować się przechowywaniem drogocennych przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępniać skrytki sejfowe swoim klientom.

Jakie są największe banki w Polsce?

Na rodzimym i światowym rynku finansowym nieustannie zachodzą różne zjawiska, które mają wpływ na funkcjonowanie poszczególnych banków w skali lokalnej oraz globalnej.

W znacznym stopniu przekłada się to na dość zróżnicowane kryteria oceny poszczególnych instytucji działających w Polsce.

Niektóre z nich mogą jednak poszczycić się zdecydowanie silniejszą pozycją, która priorytetowo wpływa na faktyczną wielkość danego podmiotu.

Instytucje tworzące rynek finansowy trzeba oceniać w oparciu o wiele zmiennych czynników.

Niektóre z nich są w pełni obiektywne oraz poparte jasnymi wynikami liczbowymi, jednak dla konsumentów bardzo często najważniejsze okazują się aspekty czysto subiektywne.

Odbiorcy usług zwracają uwagę przede wszystkim na atrakcyjność oferty, na którą składa się ogólna jakość kont osobistych, kredytów hipotecznych oraz innych produktów finansowych.

Istotnym kryterium jest również sama pozycja rynkowa banku, co dotyczy jego szeroko rozumianego prestiżu czy stabilności względem sytuacji gospodarczej i ekonomicznej kraju.

Klienci chętniej wybierają podmioty, które mają status instytucji sprawdzonej, bezpiecznej oraz zasługującej na długoterminowe zaufanie.

Pozycję rynkową, stabilność oraz siłę banku powinno się oceniać przede wszystkim z branżowego i analitycznego punktu widzenia.

Do podstawowych parametrów wpływających na ogólną ocenę banku należy chociażby wielkość posiadanych przez niego aktywów.

Inne ważne czynniki wartościujące podmioty finansowe to liczba dostępnych placówek i obsługiwanych klientów, łączna kwota udzielonych kredytów gotówkowych, poziom zatrudnienia czy zysk netto osiągnięty przez instytucję w danym roku działalności.

Pewnym wyznacznikiem mogą być również przyznane nagrody i tytuły, takie jak Złoty Bankier czy Gwiazda Bankowości. Warto przy tym pamiętać, że mimo względnej stabilności pozycje poszczególnych banków ulegają zmianom.

Największe banki w Polsce pod względem poziomu zaufania klientów

Jednym z czynników wpływających na ocenę banku jest bez wątpienia poziom zaufania, którym obdarzają go klienci. W Polsce za zlecenie badań pod tym kątem od lat odpowiada Związek Banków Polskich.

Organ ten został powołany w styczniu 1991 roku i funkcjonuje jako izba gospodarcza która zrzesza polskie banki. Jej celem jest prowadzenie działań na rzecz bardziej zrównoważonego sektora bankowego w Polsce.

A także wspierania przez jego elementy wzrostu gospodarczego oraz ujednolicenia europejskiego rynku usług finansowych i wzmacniania na nim roli rodzimych banków.

Zgodnie z ostatnio przeprowadzanymi analizami, aż 68% Polaków ufa krajowemu sektorowi bankowemu. Wynik ten jest zaskakująco dobry, ponieważ jedynie 23% wykazuje całkowity brak zaufania do banków. Pozostałe 9% ankietowanych nie wyraziło swojego zdania na ten temat.

Wysoki poziom zaufania do branży w znacznym stopniu potwierdza fakt, że każdego roku przybywa coraz więcej konsumentów zainteresowanych korzystaniem z usług bankowych.

Wiele osób wręcz nie wyobraża sobie normalnego funkcjonowania bez możliwości wykonywania przelewów czy realizacji zbliżeniowych płatności za zakupy.

O wyborze konkretnego banku przez konsumentów decydują przede wszystkim ceny oferowanych usług, a także opinie innych klientów.

Największym zaufaniem cieszą się zatem instytucje duże i popularne, które są uznawane za sprawdzone oraz przyjazne dla odbiorców.

Niemal połowa ankietowanych jako najbezpieczniejszy wytypowała należący do Skarbu Państwa bank PKO BP, założony w 1919 roku oraz posiadający 975 oddziałów zatrudniających 29 220 pracowników.

Kolejny pod względem poziomu zaufania pozostaje mBank, którego właścicielem jest niemiecki Commerzbank AG. Instytucja ta została założona w 1986 roku, a obecnie posiada w Polsce 85 oddziałów i zatrudnia 9 500 pracowników.

Na trzeciej pozycji znajduje się z kolei ING Bank Śląski, będący członkiem holenderskiej grupy ING Groep. Podmiot ten działa na polskim rynku od 1988 roku oraz dysponuje łącznie 330 oddziałami, a liczba zatrudnianych pracowników wynosi 55 901.

Największe banki w Polsce pod względem wielkości posiadanych aktywów

Poziom zaufania klientów to nie jedyny czynnik, który decyduje o ocenie banku pod względem jego pozycji na rynku.

Jednym z bardziej obiektywnych parametrów jest ilość zasobów majątkowych posiadanych przez poszczególne podmioty. Aktywa podlegają bezpośredniej kontroli każdej instytucji bankowej.

A możliwość sukcesywnego powiększania ich wartości zależy przede wszystkim od efektywności polityki finansowej prowadzonej przez zarząd danego podmiotu.

Nie bez znaczenia pozostają też różne sprzyjające czynniki, w tym rosnąca liczba klientów.

Zależnie od wielkości posiadanych aktywów, bank może poprawiać lub umacniać wypracowaną przez siebie pozycję. Wartość aktywów znajdujących się w zasobach poszczególnych podmiotów jest wyrażana w walucie polskiej, czyli złotówkach.

Aktualne zestawienia pod tym kątem są dostępne w cyklicznie publikowanych raportach, które przygotowują odpowiednie instytucje – m.in. Związek Banków Polskich, Narodowy Bank Polski oraz inne podmioty sektora bankowego w Polsce.

Obecnie największym bankiem pod względem posiadanych aktywów jest PKO Bank Polski.

Zgodnie z raportami za I kwartał 2022 roku, podmiot ten sukcesywnie powiększa swoje aktywa i na przestrzeni 2 kwartałów osiągnął wynik wyższy o 50 mld i obecnie posiada ponad 421 mld zł.

Drugie miejsce zajmuje Bank Pekao, który osiągnął wzrost na poziomie 35 mld zł i aktualnie dysponuje 271,88 mld zł.

Trzecia lokata należy natomiast do Santander Bank Polska ze wzrostem aktywów o 40 mld zł względem III kwartału 2021 roku oraz obecnym wynikiem 245,93 mld zł.

Istotna poprawa dotyczy wysokości aktywów ING Banku Śląskiego, który osiągnął poprawę na poziomie 15 mld zł i ze swoimi 210 mld zł wyprzedził kolejny na liście mBank z wynikiem 1204 mld zł.

Wysokie pozycje pod względem wielkości aktywów mają też BNP Paribas (138,83 mld zł)oraz Bank Millennium (109,75 mld zł). Pozostałe banki dysponują aktywami poniżej 100 mld zł.

Największe banki w Polsce pod względem liczby klientów

Istotnym czynnikiem wpływającym na ocenę pozycji rynkowej banku pozostaje liczba obsługiwanych klientów. Parametr ten jest dość złożony, ponieważ poszczególne grupy konsumentów traktowane są w różny sposób.

Odbiorów usług sektora bankowego można podzielić na klientów indywidualnych oraz instytucjonalnych. W praktyce kwestia ta odnosi się głównie do specjalizacji instytucji finansowej w kierunku konsumentów detalicznych lub zbiorowych.

Zestawiania za III kwartał 2022 roku przedstawiają łączną liczbę aż 51 mln klientów posiadanych przez wszystkie banki w Polsce. Z tej grupy aż 47,5 mln stanowią osoby prywatne, czyli konsumenci detaliczni.

Wartości te mogą wydawać się zbyt wysokie, ponieważ całkowita wielkość polskiej populacji to jedynie 38 mln osób.

Wiele osób korzysta jednak z usług kilku banków jednocześnie – zależnie od potrzeb, posiadają w innych instytucjach np. lokatę, kredyt czy konto osobiste.

Każdy podmiot podaje liczbę swoich konsumentów bez takiego rozróżnienia, dlatego końcowa wartość przekracza liczbę obywateli Polski o ponad 12 mln.

Największym bankiem pod względem liczby posiadanych klientów jest ponownie PKO Bank Polski, z którego usług korzysta ponad 11,5 mln osób.

W przypadku tej instytucji występuje znacząca przewaga konsumentów detalicznych, sięgająca w 2022 roku aż 11,5 mln.

Tak duża popularność PKO Banku Polskiego sprawia, że przez wielu Polaków jest on traktowany jako najbezpieczniejsze miejsce do przechowywania prywatnych oszczędności oraz zaciągania kredytów.

Z roku na rok liczba klientów wzrasta, co w znacznym stopniu podyktowane jest sukcesem wizerunkowym tej instytucji.

Drugie miejsce pod względem liczby obsługiwanych klientów zajmuje Bank Pekao, z którego usług korzysta 6,3 mln osób. Na trzeciej pozycji znajduje się natomiast Santander Bank Polska z liczbą 5,6 mln konsumentów.

Wysoką i dość zbliżoną liczbą posiadanych klientów cieszą się ING Bank Polski (4,9 mln), mBank (4,6 mln), Alior Bank (4,3 mln), Bank Millennium (4,3 mln) oraz BNP Paribas (4,2 mln).

Kolejne miejsca zajmują Credit Agricole i Santander Consumer Bank, jednak w ich przypadku ilość konsumentów jest wyraźnie niższa – kolejno 1,8 mln i 1,6 mln.

Niektóre banki odnotowują zauważalne spadki w liczbie obsługiwanych klientów, co potwierdzają regularnie przeprowadzane weryfikacje pod kątem np. nieużywanych kont bankowych.

Największe banki w Polsce pod względem posiadanego kapitału krajowego i zagranicznego

Ze względu na liczne zmiany ustrojowe, systemowe i polityczne, sektor bankowy w Polsce uległ po 1989 roku znaczącej reformacji. Wiele instytucji poddano prywatyzacji, podczas gdy inne powróciły do działalności z nawiązaniem do swoich tradycji przedwojennych.

W Polsce powstało też wówczas sporo nowych podmiotów, których założyciele dostrzegli obiecujące perspektywy w sektorze finansowym. Obecnie struktura narodowości kapitału rodzimych banków jest mocno zróżnicowana. Instytucje dysponują zatem kapitałem zarówno polskim, jak i zagranicznym.

Udział rodzimego kapitału w sektorze bankowym sięga aktualnie około 55%. W latach 1998-2018, krajowe banki odnotowały wzrost aktywów na poziomie nawet 240%.

W 1999 roku dochodziły do jedynie 170 mld zł, podczas gdy dwie dekady później osiągnęły bardzo imponujący wynik 1010 mld zł. Tempo rozwoju polskiej bankowości jest duże, co przekłada się na wzrost liczby obsługiwanych konsumentów, zakładanych rachunków czy wydawanych kart płatniczych.

Podobnie jednak jak w wielu innych branżach, wyniki te wypadają mniej korzystnie w zestawieniu z państwami Europy Zachodniej. Suma aktywów rodzimych banków stanowi zaledwie 6% tego, co znajduje się w posiadaniu podmiotów z Niemiec czy Francji oraz 1/20 aktywów instytucji funkcjonujących w Wielkiej Brytanii.

Pod względem wielkości polskiego kapitału, największym bankiem w Polsce ponownie jest PKO BP. Nie stanowi to niespodzianki, ponieważ jego głównym udziałowcem pozostaje Skarb Państwa.

Drugą pozycję pod tym względem zajmuje Bank Pekao, którego główny akcjonariusz to z kolei państwowa spółka PZU SA.

Miejsce trzecie należy do jednego z najmłodszych polskich banków, czyli Alior Banku. Jego głównym akcjonariuszem jest od 2015 roku Skarb Państwa, w czym pośredniczy spółka państwowa PZU.

Na kolejnej pozycji znajduje się BOŚ Bank, który jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych i posiada ponad 25-letnią tradycję. Podmiot ten znajduje się pod kontrolą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także obsługuje fundusze europejskie dla wielu projektów.

Kolejny pod względem wielkości polskiego kapitału pozostaje Bank Pocztowy. Instytucja ta jest powiązana z Pocztą Polską SA, będącą jej głównym udziałowcem – należy do niej ok. 75%, podczas gdy pozostałe 25% posiada PKO BP jako drugi akcjonariusz.

Wysoką pozycję pod względem zasobności krajowego kapitału zajmuje Plus Bank, czyli nienotowana na GPW instytucja prywatna. Zgodnie z publiczną informacją, głównym akcjonariuszem tego podmiotu jest Zygmunt Solorz-Żak.

Dużym polskim kapitałem dysponują też zgrupowania banków spółdzielczych. Pierwszym z nich jest Bank BPS, który zrzesza ok. 350 takich podmiotów. Jego tradycje sięgają 1992 roku, jednak pod obecną nazwą działa dopiero od 2002 roku.

Bankiem zrzeszającym drugiego pod względem wielkości zgrupowania banków spółdzielczych jest SGB-Bank SA. Instytucja ta wywodzi się z Wielkopolski i posiada siedzibę w Poznaniu, jednak obsługuje podmioty spółdzielcze z całej Polski.

Największe banki w Polsce z gwarancją Skarbu Państwa

Istotną kwestią w kontekście omawiania największych polskich banków jest działalność ważnej instytucji związanej z rynkiem finansowym, czyli Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Jego zadaniem jest wypłata środków z deponowanych rachunków w przypadku ogłoszenia bankructwa lub upadłości przez bank czy SKOK. Bankowy Fundusz Gwarancyjny powstał na podstawie przepisów wynikających z ustawy w 1994 roku.

Środki gromadzone są przez BFG na specjalnie do tego przeznaczonym rachunku w Narodowym Banku Polskim. A ich stały napływ wynika z obowiązku dokonywania wpłat przez każdy bank objęty gwarancją.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest też zasilany z innych źródeł. M.in. poprzez finanse z funduszu pomocowego czy odsetek uzyskanych wskutek m.in. opóźnień wpłat dokonywanych przez poszczególne instytucje.

Obecnie górna granica gwarancji dla pojedynczego klienta wynosi 100 tys. euro. Kwota ta odpowiada około 496 tys zł.

Jeżeli konsument posiada znacznie większe środki, rozwiązaniem może być przechowywanie pieniędzy w różnych bankach. Wynika to z faktu, że podana kwota gwarancji pozostaje odrębna dla każdej instytucji.

W przypadku bankructwa lub upadłości kilku banków jednocześnie, Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest zobowiązany do wypłaty konsumentowi gwarantowanych środków w imieniu każdego z podmiotów.

Obecnie BFG zabezpiecza środki 25 banków komercyjnych oraz 36 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. A do tego także ponad 270 banków spółdzielczych na terenie całej Polski.

Pełna lista podmiotów objętych potencjalnym wsparciem znajduje się na stronie internetowej Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Gdzie dostępne są też adnotacje dotyczące postępowania upadłościowego oraz inne informacje dla instytucji finansowych.

Największe polskie banki z gwarancją Skarbu Państwa to te, które analogicznie posiadają najwięcej aktywów – w tym m.in. PKO Bank Polski, Bank Pekao, Santander Bank Polska czy ING Bank Śląski.

Jaki polski bank jest najlepszy w 2023 roku?

O ile wielkość banku da się ustalić na podstawie dość obiektywnych kryteriów, wybór najlepszej instytucji zawsze pozostaje kwestią w znacznej mierze indywidualną. W internecie nietrudno znaleźć opinie o praktycznie wszystkich podmiotach finansowych działających w Polsce, jednak kryteria ich oceny są bardzo zróżnicowane.

Klienci jako najbardziej atrakcyjne i bezpieczne często wymieniają banki kontrolowane przez Skarb Państwa, czyli PKO BP i Bank Pekao.

Przyjmując za kryterium oceny przyznane nagrody, wiele pozytywnych opinii zbiera z kolei Santander Bank Polska. Dla wielu starszych klientów najlepszym bankiem jest natomiast Bank Pocztowy, ponieważ pozostaje dostępny w praktycznie każdym oddziale Poczty Polskiej.

Konsumenci z mniejszych miejscowości nierzadko wskazują jako banki spółdzielcze jako te najlepsze. Podmioty te funkcjonują lokalnie, dlatego często wzbudzają większe zaufanie u mieszkańców danego miasta.

Do charakterystycznych cech banków spółdzielczych należy ich duża liczebność, dzięki czemu występują nawet w bardzo niewielkich miejscowościach.

W praktyce dla większości klientów największe znaczenie przy wyborze banku mają przede wszystkim ogólne warunki oferty. Wiele zależy przy tym od rodzaju wybieranych produktów, takich jak konta osobiste, karty płatnicze czy kredyty.

Ostatecznie największym polskim bankiem pozostaje w ogólnym rozrachunku PKO BP. Instytucja posiada najwięcej aktywów, obsługuje najwięcej klientów oraz dysponuje największym procentem rodzimego kapitału.

Źródła, na podstawie których stworzono tabele:

• Wartość aktywów: sprawozdania finansowe banków detalicznych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie za I kw. 2022 roku.
• Liczba klientów: PULS BIZNESU Raport: Liczba klientów w bankach – III kw. 2022.

Marek Kowalczyk – absolwent UW. Przez ponad 15 lat pracował jako specjalista ds. obsługi klienta w jednym z komercyjnych banków w UK.

Specjalizacja – Doradztwo Finansowe. Pasja – nowoczesne technologie.